Lübnan’da hükümet tartışması / Ahmet Varol

Ahmet Varol - Yeni Akit

Lübnan’da iki buçuk yıla yakın bir süre cumhurbaÅŸkanlığı sorunu yaÅŸanmıştı. Bu süre içinde ülkedeki siyasi oluÅŸumların belli bir isim üzerinde ittifak edememeleri sebebiyle cumhurbaÅŸkanı seçilememiÅŸti. Fakat sonunda Hizb ile Sa’d El-Hariri’nin liderliÄŸini yaptığı Müstakbel Partisi’nin Hizb’in desteklediÄŸi MiÅŸel Avn üzerinde ittifak kurmaları sonucu 31 Ekim 2016 tarihinde cumhurbaÅŸkanı belirlendi. Fakat bu ittifakın, hükümeti kurma görevinin de Sa’d El-Hariri’ye verilmesi karşılığında saÄŸlandığı haberlerde dile getirildi. Taraflar böyle bir pazarlık olduÄŸu iddiasını önce yalanladılar. Ancak MiÅŸel Avn’ın cumhurbaÅŸkanlığı koltuÄŸuna oturmasından sonra hükümeti kurma görevini Sa’d El-Hariri’ye vermesi iddiaları doÄŸruladı.

Sonuçta Hariri hükümetini kurdu ve 18 Aralık 2016’da baÅŸbakanlık koltuÄŸuna oturdu. Ama aradan bir yıl bile geçmeden hayatının tehlikede olduÄŸunu, babasına karşı düzenlendiÄŸi gibi kendisine karşı da suikast düzenlenmesi ihtimalinin bulunduÄŸunu iddia ederek görevden istifa etti. Fakat istifasını Suudi Arabistan’a seyahat düzenlediÄŸi bir sırada açıklaması birtakım tereddütlerin hâsıl olmasına neden oldu. Gerçekten bir suikast tehlikesiyle karşı karşıya olduÄŸu için mi yoksa Suudi Arabistan’ın baskılarından dolayı mı istifa etmiÅŸti? Aynı günlerde Suudi Arabistan’ın kendi içinde de ciddi çalkantılar yaÅŸaması bu ülkenin veliaht prensinin baskılarının etkili olduÄŸu kanaatinin güçlenmesine neden oldu. 

Lübnan’daki siyasi liderler Hariri’nin istifasında Suud baskısının etkili olduÄŸunu hatta böyle bir geliÅŸmenin Lübnan’a doÄŸrudan müdahale ve düşmanca tavır olarak görüleceÄŸini dile getirdiler. Lübnan’daki liderler ve bu arada cumhurbaÅŸkanı MiÅŸel Avn, Hariri’nin istifasının normal ÅŸartlarda verilmediÄŸini dolayısıyla Anayasaya göre geçerli sayılamayacağını dile getirdiler. Yani onun istifasını resmen kabul etmeyerek kendisini Lübnan’ın baÅŸbakanı olarak görmeye devam ettikleri mesajları verdiler. Böyle konuÅŸmaları Hariri’nin kaşına gözüne aşık olmalarından deÄŸil Lübnan’ın yeni bir hükümet krizine girmesinden korkmalarından kaynaklanıyordu. Çünkü Müstakbel Partisi’nin Lübnan’daki siyasi ittifaktan çekilmesi durumunda parlamentoda bu kez ciddi anlamda hükümet krizi ortaya çıkacak ve yeni baÅŸbakanın seçilmesi çok zor olacak. Belki iki buçuk yıl süren cumhurbaÅŸkanlığı krizinden daha fazla sürecek bir baÅŸbakanlık krizinin ortaya çıkması söz konusu olacak. Böyle bir kriz de ülke içindeki güven ve istikrarın büyük ölçüde kaybolmasına neden olacak. Hatta Hariri’nin ileri sürdüğü gerekçe ülke içinde siyasi kamplaÅŸmaya ve belki fiili çatışmaya neden olacak. Böyle bir durumun ortaya çıkmaması için Lübnan sahnesinde etkili olan gruplar Hariri’nin yine görevine dönmesini saÄŸlamak ve kendisine karşı herhangi bir tehdidin söz konusu olmadığına halkı ikna etmek istiyorlardı. 

Sa’d El-Hariri’nin aÄŸabeyi Baha Hariri de tartışmalara müdahale ederek kardeÅŸinin istifasının haklı olduÄŸunu, Ä°ran’ın ve Hizb’in Lübnan’da tamamen kontrolü ele geçirme çabası içinde olduÄŸunu dile getirdi. 

Bu arada meselenin çözülmesi için Fransa CumhurbaÅŸkanı Emmanuel Macron devreye girerek Sa’d El-Hariri’yi ülkesine davet etti. Fransa DışiÅŸleri Bakanı Jean Yves Le Drian dün yani 16 Kasım PerÅŸembe bir açıklama yaparak Hariri’nin Fransa’nın davetini kabul ettiÄŸini söyledi. Fakat konuyla ilgili haberlerde  Sa’d El-Hariri’nin Fransa’yı ziyaret edeceÄŸine, burada ülkenin ileri gelenleriyle görüşmeler yapacağına ancak ardından da Lübnan’a giderek istifa için gerekli resmî iÅŸlemleri yapacağına dikkat çekildi. Bu bilgiler onun istifa kararında ısrarlı olduÄŸunu gösteriyor. Bu da Lübnan’ın ÅŸimdi de bir hükümet krizine doÄŸru sürüklenmesi ihtimaline iÅŸaret ediyor.